Kara ograniczenia wolności – na czym polega?
Ograniczenie wolności to jedna z kar przewidziana w kodeksie karnym obok kary grzywny, kary pozbawienia wolności oraz dożywotniego pozbawienia wolności. W przeciwieństwie do kary pozbawienia wolności, pozwala ona skazanemu pozostać na wolności jednak podlega on określonym obowiązkom i ograniczeniom. Na czym jednak może konkretnie polegać kara ograniczenia wolności i na jaki czas może zostać orzeczona?

Kiedy sąd może orzec karę ograniczenia wolności?
Sąd może orzec karę ograniczenia wolności, gdy:
- sprawca nie był wcześniej karany,
- istnieje możliwość wychowawczego oddziaływania kary w warunkach wolnościowych,
- popełnione przez sprawcę przestępstwo nie jest poważne.
Formy kary ograniczenia wolności
Zgodnie z art. 34 § 1a kodeksu karnego sąd może wymierzyć karę ograniczenia wolności polegającą na:
- obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne,
- potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd. Zaznaczenia wymaga, iż wskazane dolegliwości mogą być orzeczone łącznie lub osobno. Sąd, orzekając karę ograniczenia wolności, musi wskazać co najmniej jedną z wymienionych form.
Czas trwania i wykonanie kary
Kara ograniczenia wolności trwa od 1 miesiąca do 2 lat. Co prawda skazany pozostaje wówczas na wolności, ale jego zachowanie podlega nadzorowi kuratora.
Nieodpłatna kontrolowana praca na cele społeczne
Obowiązek nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne może zostać orzeczony zarówno wobec sprawcy pozostającego w stosunku zatrudnienia, jak i wobec osoby niepracującej (w wymiarze adekwatnym do jej możliwości czasowych wynikających z ewentualnego zatrudnienia).
Celem wykonania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne sąd przesyła odpis orzeczenia do właściwego sądowego kuratora zawodowego. Z kolei właściwy wójt, burmistrz lub prezydent miasta wyznacza miejsca, w których taka praca może być przez skazanego wykonywana.
Nieodpłatna kontrolowana praca może być wykonywana m.in. na rzecz instytucji lub organizacji reprezentujących społeczność lokalną oraz w placówkach oświatowo-wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, podmiotach leczniczych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, fundacjach, stowarzyszeniach i innych instytucjach lub organizacjach użyteczności publicznej niosących pomoc charytatywną,
- nieodpłatna kontrolowana praca na cele społeczne może być przez sąd orzeczona w wymiarze od 20 do 40 godzin miesięcznie,
- w przypadku gdy skazany nie stawi się na wezwanie lub pouczony o prawach, obowiązkach i konsekwencjach związanych z wykonywaniem nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne oświadczy sądowemu kuratorowi zawodowemu, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy, kurator kieruje do sądu wniosek o orzeczenie kary zastępczej.
Potrącenie z wynagrodzenia za pracę
Jeżeli w stosunku do skazanego zamiast obowiązku wykonywania nieodpłatne kontrolowanej pracy na cele społeczne orzeczono potrącenie określonej części wynagrodzenia za pracę sąd przesyła odpis orzeczenia odpowiedniemu zakładowi pracy, w którym zatrudniony jest skazany wskazując jednocześnie w jakiej wysokości i na czyją rzecz mają być dokonywane potrącenia. Potrącenie może wynosić od 10 do 25 % wysokości miesięcznego wynagrodzenia.
Dodatkowe obowiązki orzekane obok kary ograniczenia wolności
Wskazania wymaga, iż oprócz obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne czy potrącenia określonej sumy z wynagrodzenia za pracę sąd może orzec wobec skazanego również inne obowiązki, takie jak:
- zakaz opuszczania stałego miejsca pobytu bez zgody sądu,
- obowiązek informowania sądu lub kuratora o przebiegu kary,
- zapłatę świadczenia pieniężnego,
- przeproszenie pokrzywdzonego,
- wykonywanie obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
- wykonywanie pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu,
- powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
- poddanie się terapii uzależnień,
- poddanie się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,
- uczestnictwo w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
- powstrzymanie się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- powstrzymanie się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób.
Czy kara ograniczenia wolności figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym?
Tak – skazanie na karę ograniczenia wolności figuruje w KRK. Oznacza to, iż w przypadku ubiegania się przez skazanego o zaświadczenie o niekaralności informacja o odbywaniu/odbyciu kary ograniczenia wolności będzie widoczna do czasu aż nie ulegnie zatarciu.
Nasza kancelaria oferuje kompleksową pomoc prawną w postępowaniach karnych – zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i przed sądem. Zapraszamy do kontaktu!